HASBAHÇE ve HERBARYUM

HASBAHÇE : Türkiye’nin soğanlı (geofit) bitkilerini araştırmak amacıyla gerçekleştirdiğimiz araştırma projesi, bu bitki zenginliğimizi daha yakından tanıma fırsatı yarattı. Arazi çalışmalarında herbaryum örneği ile birlikte, doğadaki varlığına zarar vermeden bir miktar soğan söküp üniversitemiz yerleşkesinde yaşatmanın hem eğitimi hem de araştırmayı destekleyeceği düşüncesini oluşturmuştu.

Asistanlık yıllarından (1990’lı yıllar) beri kurmaya çalıştığımız ancak sekteye uğrayan Geofit bahçesi kurma düşüncesi için koşullar daha elverişli hale gelmişti. Bu doğrultuda rektörlüğün de onayı ile 2007 yılında Beytepe yerleşkesinde minik bir bahçe kurmayı başarabildik. Bugüne kadar yaklaşık 300 geofit bitki türüne ait binlerce soğanı bahçeye diktik. Ancak bunların bir kısmını yaşatabilme şansımız oldu. Tüm olumsuzluklara rağmen her yıl Hasbahçe’de 30-40 kadar farklı bitki türü çiçek açmakta, ortalama ilik laboratuvar çalışmasını bahçede uygulamalı olarak yapabilmekteyiz.

HERBARYUM: Bilimsel araştırma amacıyla toplanmış, bu amaca uygun olarak, preslenip kurutulmuş, üzerinde bilimsel isim, toplama yerine ait ayrıntılı bilgilerin bulunduğu bitki örneği ya da parçalarına herbaryum örneği, bu örneklerin yerleştirilip araştırma amaçlı kullanılan yerlere de herbaryum diyoruz. Türkiye’ bitkileri üzerinde 300 yıldan fazladır araştırmalar yapılıyor ve herbaryum örnekleri yurtdışındaki herbaryumlarda korunmaktaydı. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması ve üniversite reformu sonrası, Türkiye’de de bu amaca uygun herbaryumlar kurulmaya başlanmıştır. Bu nedenle Türkiye’deki en eski herbaryum bile sıradan bir Avrupa ülkesi ile karşılaştırılamayacak kadar az sayıda örneğe sahiptir.

Hacettepe Üniversitesi herbaryumu (HUB) görece genç olmasına rağmen Türkiye’nin en önemli herbaryumlarından biridir. HUB’un kurucusu ve Türkiye’de Bitki Sistematiğinin öncüsü rahmetli Hasan Peşmen’in adıyla da anılmaktadır.

HUB ile K (Londra), E (Edinburgh) , BM (Londra) , W (Viyana) ve G (Genevre) gibi Türkiye Florası bakımından önemli herbaryumlar ile örnek değişimi yapılması, Nomenclature Seksiyonu (NS)’na dahil edilip 2 oy hakkı sağlanması (bu sayede NS’de kayıtlı diğer iki Türk herbaryumun oy hakkı da ikiye çıkarılmıştır), uluslararası bilinirliğinin artırılması, tohum kolleksiyonunun kurulması ve örneklerin saklandığı kabin sayısının iki katına çıkarılmış olması ve diğer iyileştirmeler; yaklaşık 15 yıl sorumlusu olduğum dönemi huzur içinde hatırlamamı sağlamaktadır.

Herbaryumda çalışma kuralları.